1940માં અમદાવાદમાં આવેલા 50 ફોન પૈકી એકના માલિક સુકુમાર પરીખે કહ્યું, ‘આ વાત છે 1940ના સમયની. એ સમયે ભારતમાં નવો નવો ટેલિફોન આવ્યો હતો. મારા પિતા મનુભાઇએ તે સમયે ફોન બુક કરાવ્યો હતો. અમદાવાદમાં શરૂઆતમાં આવેલા 50 ફોન પૈકી એક ટેલિફોન(લેન્ડલાઈન) અમારી પાસે હતો. આ ટેલિફોન બુક કરાવ્યાના એક વર્ષ પછી ફોન સેટઅપ કરવા માટે ટેલિકોમ અધિકારીઓ ઘરે આવતા. અમારો ટેલિફોન નંબર એ વખતે ચાર આંકડાનો 3005 હતો’. આ શબ્દો છે 85 વર્ષીય સુકુમાર પરીખના. જેમણે સિટી ભાસ્કર સાથે ‘વર્લ્ડ ટેલિકોમ્યુનિકેશન ડે’ પર અમદાવાદમાં 1940ના સમયમાં આવેલા ફોન વિશેના યાદગાર સંસ્મરણો શેર કર્યા હતા’.
‘હેલો’ કેમ કહીએ છીએ?
કહેવાય છે કે ગ્રાહમ બેલની ગર્લફ્રેન્ડનું નામ ‘મારગ્રેટ હેલ્લો’હતું. ફોનની શોધ કર્યા બાદ સૌથી પહેલો ફોન તેમણે પોતાની ગર્લફ્રેન્ડને કર્યો અને ફોન પર તેને પ્રેમથી ‘Hello’ તરીકે બોલાવી અને ત્યારથી જ ‘Hello’ ચલણમાં આવી ગયું.
અમદાવાદની કોમ્યુનિકેશન સિસ્ટમનો ક્રમ
ચાડિયા: અમદાવાદના શાહપુર દરવાજા પાસે પ્રાચીન સમયમાં ચાડિયાઓની ટોળકી જે તે અધિકારીઓને સંદેશા પહોંચાડવાનું કામ કરતી.
ખેપીયા: ખેપીયા એ રાજાઓ કે સુલતાન દ્વારા અમુક ગોપનિય સંદેશાઓ કે રાજદ્વારી સંદેશ પહોંચાડવાનું કામ કરતા હતા.
પશુ-પક્ષીઓ: પશુ-પક્ષીઓ દ્વારા સંદેશાઓનું વહન કરવામાં આવતું હતુ. ખાસ કરીને ઘોડાઓની કેશવાળીમાં સંદેશાઓ છુપાવીને એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ પહોંચાડવામાં આવતા હતા.
કેલિગ્રાફ: જેમાં સાંકેતિક ભાષાનો પ્રયોગ કરીને સંદેશાઓ પહોંચાડવામાં આવતા.
ટેલિગ્રાફી: ટેલિગ્રાફીમાં સંસ્કૃત, ઉર્દુ, ફારસી ભાષાઓમાં સંદેશોઓ કોડવર્ડમાં મોકલવામાં આવતા.
એ પછી ટપાલ, ટેલિગ્રામ અને હવે ટેલિફોન, મોબાઈલ ફોન, સ્માર્ટફોન)
કેવા હતા 1940ના દાયકાના ફોન?
અત્યારની નવી પેઢીએ કદાચ ભાગ્યે જ 1940ના સમયમાં આવેલા ફોન જોવા હશે.તે સમયે એક ભૂંગળા જેવો ભાગ કાને રાખીને સામેવાળી વ્યક્તિ શું બોલે છે તે સાંભળવામાં આવતો. જ્યારે બીજી બાજુ બોલવા માટે પણ એક અલગ ગ્લાસ જેવા આકારના ટેલિફોનના ભાગનો ઉપયોગ થયો. ટેલિફોનની રિંગ વાગે ત્યારે ઘરમાં કોણ ઉપાડશે તેને લઈને સ્પર્ધાઓ થતી. એ સમયે ટેલિફોન સાથે ઘડિયાળ પર પણ નજર રાખવી પડતી કેમ કે બિલના દર ખૂબ ઉંચા હતા.
તે સમયે પણ મિસ કોલ કે રોંગ નંબર આવતા
ટેલિફોન અંગેના રમુજી યાદગીરી શેર કરતા સુકુમાર પરીખે કહ્યું કે, આખો દિવસમાં સગા-સંબંધીઓના કોલ આવતા તેની કરતા તો મિસ કોલ અને રોંગ નંબર વધારે આવતા. 4 આંકડાનો લેન્ડલાઈન નંબર હોવા છતાં લોકો ખોટી જગ્યાએ ફોન જોડી દેતા. વળી પાડોશમાં રહેતા લોકોના સંબધીઓના ફોન આવે ત્યારે અડધી કલાક પછી કરો એવુ કહેવું પડતું.
શું તમે જાણો છો 91 અને 079 વિશે
ભારતમાં ટેલિફોન સેવા આવી ત્યારે વર્લ્ડ લેવલ પર દરેક દેશને યુઝર્સની સંખ્યા મુજબ એક કન્ટ્રી કોડ નંબર આપવામાં આવતા હતા. ભારતને આ સમયે 91 નંબર આપવામાં આવ્યો હતો. આથી વિદેશમાં રહેતા કોઈ પણ વ્યક્તિને જ્યારે ભારતમાં ફોન પર વાત કરવી હોય તો ફોન નંબર પહેલા 91 એડ કરવો ફરજીયાત હતો. આવી જ રીતે દેશના એરિયા મુજબ એક ટેલિકોમ મેપ તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો. જેમાં અમદાવાદ એરિયાનો નંબર 079 આપવામાં આવ્યો હતો. જે આજે પણ કાર્યરત છે.
Download Dainik Bhaskar App to read Latest Hindi News Today
from Divya Bhaskar https://ift.tt/3bCTSGR
No comments:
Post a Comment